Auteurs: Fenne Stanssens, Tilde Demeyer, Soraya Vande Vyvere en Bénédicte Van Wambeke
Vergeten is een begrip dat zeer ruim geïnterpreteerd kan worden. We gaan dieper in op het vergeten of willen vergeten van herinneringen en wat dit met de persoon doet. Hiervoor hebben we een enquête doorgestuurd. Het is een onderwerp dat voor sommigen heel gevoelig kan liggen, daarom zijn de enquêtes anoniem afgenomen. In deze tekst beschrijven we welke informatie we uit de enquêtes hebben kunnen halen en wordt er dieper ingegaan op de vraag ‘kunnen we als mens zaken helemaal ‘vergeten’?
Op de vraag ‘Waar voel je je thuis?’ gaven de mensen soortgelijke antwoorden. Thuis is bij familie, de Chiro/ scouts, vrienden, de sportclub… het samen zijn laat een goed gevoel na.
Een thuis hebben is van groot belang, dit toont het onderzoek, Thuis-Trendrapport, van kenniscentrum ILIV aan. Mensen zijn heel graag thuis bij hun familie maar zich thuis voelen kunnen ze ook op andere plekken. Het thuisgevoel wordt gecreëerd wanneer ze bij mensen zijn waar ze van houden, dit kunnen vrienden zijn, ook de omgeving en ruimte spelen een belangrijke rol. Thuis staat volgens het onderzoek voor warmte en thuisgevoel, vreugde en veiligheid. Omdat thuis een plek is waar mensen vaak zijn, wordt dit ook vaak geassocieerd met herinneringen. (Van Ourti, Taucher , & Maes, 2013)
Herinneringen zijn dingen waar iedereen kan over vertellen. Deze kunnen van gisteren maar evengoed van 10 jaar geleden zijn. Ze brengen vaak een nostalgische waarde naar boven en we vinden het leuk om erover te kunnen vertellen. Helaas zijn niet alle herinneringen zo positief. Er bestaan er ook waar je liever niet mee geconfronteerd wordt, die je liever vergeet. Uit onze enquête blijkt dat herinneringen liever vergeten worden als hun vertrouwen door iets of iemand geschonden werd. Ook wanneer ze er zichzelf niet goed bij voelden, door schaamte of verdriet zijn ze de herinneringen liever kwijt dan rijk.
Een deel van de ondervraagden vindt dat ze de commentaar die ze ooit van anderen hebben gekregen hun nu beperkt in hun handelen. Vaak is de mening van een ander van groot belang en van grote invloed op een persoon. Anderen zeggen dan net dat het juist een omgekeerd effect heeft en ze net door zaken van vroeger nu sterker in hun schoenen staan.
Herinneringen worden vaak gekoppeld aan gebeurtenissen en die gebeurtenissen kunnen wel eens een grote impact op ons nalaten. We zien dat negatieve of trieste gebeurtenissen vaak een grotere impact nalaten dan de positieve. Een scheiding, een verslaving, een sterfgeval zijn zaken die voor mensen in hun geheugen gekerfd staan en niet zo makkelijk kunnen worden vergeten.
Als slot vroegen we ons af waarom wij, als mens, ervaringen of gebeurtenissen verdringen. Daarop kwamen vaak dezelfde antwoorden: om te overleven, om de pijn draagbaar te maken, om verder te kunnen gaan met ons leven… of verdringen nu de beste methode is laten we in het midden maar het is wel opvallend dat een enorm grote groep deze manier toepast.
Maar kunnen we echt iets vergeten? Het is moeilijk een antwoord te bieden op deze vraag. Als je iets helemaal bent vergeten, is het dus moeilijk om hier naar onderzoek te doen.
Enige tijd geleden was er over dit onderwerp heel wat te doen in het nieuws. Schrijfster Griet Op De Beeck verklaarde dat ze als kind werd misbruikt door haar vader. Jaren heeft ze hier mee geleefd zonder zich er iets van te herinneren. Na therapie te hebben gevolgd, zou ze zich weer beelden herinneren van die verschrikkelijke gebeurtenissen uit haar kindertijd. (van Gelder, 2017)
Velen stellen zich vragen over deze verklaring. Kan het zijn dat men zich zo lang van niets bewust was en dit door speciale therapie werd terug opgeroepen? Kunnen deze herinneringen als een definitief bewijs doorgaan? In de psychologie wordt hier veel onderzoek naar gedaan. Over dit onderwerp zijn nog steeds hevige discussies aan de gang. Men durft hier nog geen vaste uitspraak over te doen. Iets terug herinneren dat je helemaal was vergeten, is namelijk controversieel.
Kinderpsychiater Eric Schoentjes kwam bij Radio 1 een interessante uitleg geven over het voorval van Op de Beeck en of herinneringen verdrongen kunnen worden. Je kan het her beluisteren via deze link: https://radio1.be/verdrongen-herinneringen-het-geheugen-geen-vaststaand-feit-er-zijn-veel-zaken-die-we-vergeten (Radio 1, 2017)
Bibliografie
Radio 1. (2017, september 26). Verdrongen herinneringen? “Het geheugen is geen vaststaand feit.”. Opgehaald van Radio 1: https://radio1.be/verdrongen-herinneringen-het-geheugen-geen-vaststaand-feit-er-zijn-veel-zaken-die-we-vergeten
van Gelder, L. (2017, september 28). Mag je twijfelene aan Griet Op de Beeck? Opgehaald van Univers: https://www.fanfiction.net/u/2317158/Oceanbreeze7
Van Ourti, S., Taucher , I., & Maes, M. (2013). Thuis-Trendrapport 2013. Opgehaald van http://www.kidsenjongeren.nl: https://www.kidsenjongeren.nl/wp-content/uploads/2012/09/trendrapport_nl.pdf